SCE to Aux là câu chuyện huyền thoại về John Aaron, người có công cứu sứ mạng Apollo 12.
Ngày 14 tháng 11 năm 1969, một ngày mưa bão, nhưng tại Trung tâm Vũ trụ Kennedy tàu vũ trụ vẫn được tiến hành phóng theo đúng kế hoạch đã định. Đó là sứ mệnh Apollo 12. Nhiều người chỉ biết đến Apollo 11 và Neil Amstrong hay Apollo 13 nổi tiếng đầy kịch tính. Nhưng có mấy người biết đến Apollo 12 và John Aaron huyền thoại với câu lệnh "Flight, try SCE to Aux", câu lệnh đã đi vào lịch sử của những người làm trong Trung Tâm Chỉ Huy Sứ Mệnh ("TTCH")(Mission Control Center) của NASA.
Chỉ 36.5 giây sau khi tàu rời khỏi bệ phóng, khi tàu vũ trụ đang ở độ cao 2.000m, tia sét đầu tiên đánh trúng thân tàu. Nguồn điện quá mạnh từ tia sét làm cho các mạch điện bảo vệ của tàu tự ngắt và đóng luôn cả ba nguồn điện của tàu, tắt luôn phần lớn các máy móc của khoang chỉ huy. Chỉ 16 giây sau đó, lúc tàu đang ở độ cao 4.400m, 52 giây sau khi phóng, tàu bị sét đánh lần thứ hai. Bộ phận chỉ độ cao bị "knock out", toàn bộ hệ thống thông số truyền về TTCH đều bị sai lệch. Tuy nhiên tên lửa Saturn V - tên lửa để phóng tàu vũ trụ vào không gian - thì vẫn hoạt động bình thường, tia sét chưa chạm đến hệ thống dẫn đường của nó.
Vì khoang tàu chỉ huy bị mất điện hoàn toàn, lúc này toàn bộ máy móc phải chạy bằng pin dự phòng. Pin không đủ để duy trì dòng điện 28V (DC) cường độ 75amp cần thiết trong lúc phóng. Bộ phận biến điện một chiều thành xoay chiều cũng tắt nốt. Khủng hoảng nguồn điện làm cho hầu như mọi đèn báo động đều phát sáng và làm cho máy móc đều lệch lạc.
TTCH không thể theo dõi được các thông số của tàu, không biết nó đang ở đâu, cũng có nghĩa là không có cách nào chỉ huy được con tàu. Pin cũng chỉ đủ xài trong 2 tiếng đồng hồ. Mọi người trong TTCH lúc này đều cho rằng chuyến bay phải bị huỷ bỏ, không còn cách nào khác. Quyết định phải được đưa ra trong nháy mắt, trong khi tàu chưa kịp ra khỏi lực hút của trái đất. Nếu lệnh huỷ bỏ đưa ra, tàu vũ trụ sẽ phóng ra khỏi bệ tên lửa và kích nổ tên lửa. Suốt cả thời gian này, bàn tay của Pete Conrad - chỉ huy trưởng tàu Apollo 12 - đã ở trên cần gạt "Huỷ bỏ" sẵn sàng chờ lệnh từ TTCH.
John Aaron là một thành viên của TTCH đang điều khiển sứ mạng Apollo 12, lúc đó còn rất trẻ, chỉ mới 25 tuổi. Hơn một năn trước đó John đã thấy lỗi mất các thông số của tàu trong một lần tập dượt, khi nguồn điện cung cấp cho SCE (Signal Conditioning Equipment - tạm dịch là Thiết bị điều khiển tín hiệu) không đủ. Phần này thuộc về cấu trúc tàu vũ trụ và không thuộc phạm vi của TTCH. Nhưng lúc đó do tò mò John đã tự mình mày mò tìm hiểu cách khắc phục lỗi này khi sự cố xảy ra.
(photo source: Wikipedia)
Lúc này, bằng một giọng bình tĩnh, John Aaron thực hiện một cú gọi khác người: "Phi hành đoàn, thử bật công tắc SCE sang chế độ phụ trợ" ("Flight, try SCE to Aux"). Cả TTCH hầu như không ai hiểu câu lệnh rất mơ hồ này. Gerry Griffin - Giám Đốc chỉ huy sứ mạng Apollo 12 từ TTCH - phải hỏi lại lần thứ hai, qua CAPCOM (người trực tiếp liên lạc truyền tin đến tàu vũ trụ)- CAPCOM cũng hỏi lại lần thứ hai, rồi đến Pete Conrad, người dĩ nhiên biết rất rõ về tàu vũ trụ, cũng không hiểu TTCH đang nói gì, thậm chí còn nhầm "SCE" với "FCE", và Pete thốt lên "Nó là cái quái gì vậy?". May thay Alan Bean, phi hành gia thứ nhất, người từng là học trò của Pete Conrad, biết công tắc SCE nằm ở đâu. Cũng may công tắc nhỏ xíu bằng đầu ngón tay này nằm trong tầm với ngay phía sau vai Alan (nên nhớ lúc này tên lửa đang trong giai đoạn phóng, còn trong lực hút của trái đất, các phi hành gia bị cố định rất chặt vào ghế ngồi do lực đẩy rất lớn, không thể tự do di chuyển như lúc tàu đã rời khỏi lực hút của trái đất và ở trong không gian). Công tắc SCE bật lên, nó chuyển thiết bị này sang nguồn điện dự phòng. Các thông số từ tàu vũ trụ ngay lập tức được phục hồi và chuyển về TTCH. Lúc này TTCH hướng dẫn Alan Bean khởi động lại nguồn điện chính, hệ thống máy móc được phục hồi và chuyến bay tiếp tục suôn sẻ.
Sau khi hệ thống liên lạc và máy móc đã ổn định, các phi hành gia lúc này mới hoàn hồn, mới nhận ra họ đã thoát khỏi một tình thế căng thẳng biết bao. Pete đã phá lên cười, tiếng cười của anh vang lên suốt trên đường bay vào quỹ đạo...
Không thể phủ nhận một chuỗi các sự kiện phải diễn ra thật chính xác trong tích tắc để dẫn đến thành công trong trường hợp này. Cũng là cả một tập thể đã hết sức tin tưởng lẫn nhau. Gerry Griffin - Giám Đốc chỉ huy sứ mạng Apollo 12 - đã tin tưởng John Aaron, hoãn quyết định huỷ bỏ lại và cho CAPCOM truyền câu lệnh của Aaon đến phi hành đoàn. Phi hành gia Pete Conrad đã kiên cường chờ lệnh của Mission Control dù trong lòng không phải không hốt hoảng, dù bàn tay anh đã đặt trên cần gạt "Huỷ bỏ" trong suốt thời gian khủng hoảng này, dù biết trong giây lát nữa thôi khoảng thời gian vàng để có thể huỷ bỏ chuyến bay có thể vuột qua. Và nhờ trí nhớ của Alan Bean mà sứ mệnh Apollo 12 đã không bị huỷ bỏ. Nhưng mấu chốt của huyền thoại là chính ở John Aaron. Nhờ sự tự học hỏi và tích luỹ kinh nghiệm, nhờ tinh thần "ăn ngủ cùng sứ mạng", nhờ khả năng phán đoán nhanh và suy nghĩ nhanh của John mà chuyến bay Apollo 12 đã thành công tốt đẹp.
Sau sự kiện đó, câu "SCE to Aux" trở thành câu truyền miệng của các thành viên trong Trung Tâm Chỉ Huy, là tấm gương về năng lực và trách nhiệm cho các thành viên của TTCH và cả cho các thế hệ tiếp theo, và John Aaron trở thành một trong các huyền thoại của NASA.
Hơn 40 năm sau kỷ nguyên Apollo, tôi nhìn lên mặt trăng và biết rằng, con người đã từng đặt chân lên đó, và John Aaron đã từng gọi "Flight, try SCE to Aux"...
(Trúc La - tổng hợp và lượt dịch từ internet)